Dat innoveren cruciaal is, is geen nieuws meer. Maar hoe realiseer je daadwerkelijk constante innovatie? Door te focussen op creativiteit.
Creativiteit en innovatie kunnen immers niet zonder elkaar. Innovatie, het realiseren van vernieuwende ideeën, is niet mogelijk zonder de creatie van deze ideeën. En evengoed hebben creatieve ideeën geen nut als ze nooit uitgevoerd worden. Jeff Gaspersz, hoogleraar innovatie aan Nyenrode Business Universiteit, gaat hier in zijn onderzoek verder op in.

Innovatie stimuleren vanuit de hele organisatie

Gaspersz stelt dat innovatie pas ontstaat als de hele organisatie het nut ervan inziet en zich ervoor inzet. Daarom is het belangrijk om een sfeer te creëren waarbij de gehele organisatie zich uitgedaagd voelt om bij te dragen aan de veranderingen. Tijdens ons integratietraject voor de Gemeente Amsterdam was dit één van de uitgangspunten voor de 25 workshops die wij gaven aan alle 400 medewerkers. Het accepteren van ideeën die regelrecht indruisen tegen de huidige visie is daarbij (juist) cruciaal, omdat deze vaak tot de meest innovatieve oplossingen leiden. Ook heeft het uitvoerende personeel vaak de meest vindingrijke oplossingen voor praktische problemen.

Deze laatste theorie wordt leuk geïllustreerd door een anekdote over een tandpastafabriek. Tijdens het productieproces kwam het regelmatig voor dat er een leeg tandpastadoosje werd ingepakt. Dit kon natuurlijk niet, dus zocht het management naar een oplossing. Een ingehuurde consultant kwam op het idee om een weegschaal aan het einde van de band te zetten, die begon te piepen bij te lichte doosjes. Een medewerker zou dan het doosje verwijderen. Toen er na de afronding van het dure project naar de cijfers gekeken werd, bleek dat de weegschaal na een tijdje geen enkel doosje meer onderschepte. Toen de manager dit ging uitzoeken op de locatie, bleek dat de medewerkers van hun eigen geld een ventilator hadden gekocht, die de lege doosjes van de band blies voordat ze bij de weegschaal kwamen.

Hoe innovatie realiseren?

Initiatieven als de net genoemde ventilator zijn innovatief, maar als er ruimte wordt gegeven om creatieve ideeën te delen, moet er vervolgens ook een selectie worden gemaakt. Niet alle ideeën zijn namelijk uitvoerbaar en nuttig. Een goede manier is om een divers team samen te stellen dat de uitvoerbaarheid van de ideeën test. Het project krijgt een hoge tijdsdruk, maar zonder negatieve consequenties als het uitvoeren van de ideeën faalt. Het is juist het doel van het team om ideeën zo snel mogelijk te bestempelen als haalbaar of niet haalbaar en dan door te gaan met het volgende idee. Ook het onvoorwaardelijk accepteren van falende ideeën werkt alleen als de gehele organisatie het nut hiervan begrijpt en ondersteunt.

Praktische tips

* Organiseer een aantal keer per jaar een dag waarop met de gehele organisatie gefocust wordt op de rechter hersenhelft: creativiteit en flexibiliteit. Bekijk ter inspiratie onze innovatietraining voor Unilever.
* Vraag aan nieuwe medewerkers na een paar weken wat hun opvalt, welke voor de hand liggende verbeteringen zij zien en wat er bij hun vorige werknemer anders werd gedaan.
* Herinner iedereen aan de innovatie-drive door de resultaten tentoon te stellen op plekken waar veel mensen langskomen.

Geschreven door Suzy Maton en Emily de Valk

Illustratie door Fira Zorge